Eylül 2020'de, Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ konusunda altı haftalık savaşın ikinci gününde, Ermeni savunma güçleri, birliklerinden birinin karadan havaya füze sistemi kullanarak bir alçaktan uçan, yavaş hareket eden bir nesneyi vurdular.
Ancak askerlerin vurduğu şey son teknoloji bir otonom silah değildi: İlk kez 1940'larda eski Sovyetler Birliği tarafından tarımsal izleme ve yönetimi için üretilen pervaneli, tek motorlu bir çift kanatlı uçağı imha ettiler.
Azerbaycan açıkça çok sayıda Antonov An-2 pistonlu hafif uçağı insansız hava araçlarına dönüştürmüştü. Çatışma sırasında, bu uçakları defalarca Ermeni hava savunmasını tuzağa düşürmek için kullanılan cephane yüklü kamikaze görevlerine gönderildiler.
“YEM DRONU" olarak konuşlandırılan Antonov An-2, Ermenileri uçaksavar silahlarının soğuk gövdesini ateşlemeye zorladı; bu, “savunmasız hedefleri” arayan Azerbaycanlı komutanlara savunma pozisyonlarını ifşa eden bir hileydi. Azerbaycan bunu yaparken, Dünyaya Antonov An-2 gibi eski donanımların bile yeniden tasarlanabileceğini ve drone savaşlarında etkili bir şekilde kullanılabileceğini gösterdi. Bu orduların giderek artan otonom sistemleri kullanmak için yenilikçi yollar bulmaya devam etmenin bir başka örneğiydi.
Kaynak: https://antonov.com/media/airplanes/airplane-modification-7-1100.jpg
Diğer ordular belki, gelecekteki çatışmalarda Azerbaycan'ın yem dronu taktiklerini taklit edecek. Bu tür insansız hava araçları, düşmanın konumlarını ve yeteneklerini açığa çıkarırken aynı zamanda ordunun dikkatini bir görevin birincil hedeflerinden uzaklaştırmak için etkili araçlar olabilir. Aynı zamanda, bir yem dronu kullanmanın fiyatı, Antonov An-2 gibi yaşlanan bir hurdayı kaybetmek anlamına gelebileceğini göz önünde bulundurarak, çok uygun maliyetli.
Sovyetler Birliği ilk olarak 1946'da Antonov An-2'yi öncelikle tarım alanlarını ilaçlamak için kullanılan bir hizmet uçağı olarak tasarladı. Uçağın popülerliği, kolay kullanım ve düşük bakım gereksinimlerinden kaynaklanıyordu. Elbette bu özellikler, Antonov An-2'yi yem drone dönüşümü için de güçlü bir aday yaptı. 1950'lerde Antonov An-2, Sovyetler Birliği, Polonya ve Çin'de seri üretime girdi ve o zamandan beri kapsamlı hizmet gördü. Ancak, geçtiğimiz 2020 sonbaharında Dağlık Karabağ'daki çatışmalar sırasında, uçağın genel algısı, özellikle savaş için büyük ölçüde eski olduğu yönündeydi. Azerbaycan bu inancı yok etti ve Antonov An-2'yi Ermeni hava savunma mevzilerini bulmak ve kuvvetlerinin hedef alabileceği teçhizatı belirlemek için kullandı.
Azerbaycan, Ermeni hava savunmalarını tuzağa düşürmek ve pahalı mühimmatlara ucuz bir alternatif olarak hareket etmek için Antonov An-2'yi tek yönlü, çift amaçlı görevlere defalarca gönderdi.
Dağlık Karabağ medyası, bazılarında büyük, patlamamış bombalar bulunan, düşen Antonov An-2'lerin görüntülerini ve videolarını yayınlayarak, Azerbaycan'ın dronları sık sık mühimmatla donattığını öne sürdü. Bunun amacı, ölümcül bir saldırının hedefi olmalarına karşın, Ermeni tarafının yeme ateş etmesini garantilemekti.
Azerbaycan kuvvetlerini destekleyen mühendisler, muhtemelen pnömatik otopilot yönlendirme sistemleri kurarak Antonov An-2'leri dronlara dönüştürdüler. (Pilotların paraşütle atlamadan önce uçaklarının rotalarını manuel olarak ayarlamış olasılığı olsa da, çatışma sırasında bunun olduğuna dair güvenilir bir rapor yok.)
Aslında Azerbaycan, Antonov An-2'lerden insansız hava aracı yapmak için önceki çabalara dayanıyordu. 2018'de Çin, uçağı insansız bir kargo uçağına dönüştürme yeteneğini başarıyla gösterdi; Azerbaycan farklı bir yol izledi ve araçları savaş için yeniden tasarladı.
Yem dronu olarak kaç tane Antonov An-2 kullanıldığını bilmesek de, bu sayı önemli olabilir. 2020 yılının Ağustos ayının sonlarında, Dağlık Karabağ üzerindeki savaşın başlamasından sadece haftalar önce, ticari uydu görüntüleri Azerbaycan'daki Yevlak hava sahasında yaklaşık 60 Antonov An-2'yi göstermişti. Bu büyük envanter en az 2016 yılına kadar uzanıyor, ancak Dağlık Karabağ'daki savaşın ilk haftasının sonunda, bu Antonov An-2'lerin yarısından fazlası Yevlak’dan ayrılmıştı. Ermeni savunma bakanlığı bu yeni insansız hava aracı tehdidini duyurmaya başladığında, açık kaynak araştırması savaş sırasında en az 11 Azerbaycanlı Antonov An-2'nin yok edildiğini belgeledi.
Kaynak: https://twitter.com/Obs_IL/status/1312760674104283138?s=20
Azerbaycan, çatışmalarda yem dronlarını kullanan ilk ülke değil.
1982 Lübnan Savaşı sırasında İsrail insansız hava araç sistemleri Sovyet yapımı Suriye hava savunma sistemlerini tuzağa düşürmek için kullanıldı. Birkaç yıl sonra, Güney Afrika Hava Kuvvetleri, Küba ve Angola gerillalarına karşı Sınır Savaşı'nda dronlar yerleştirdi. Ve hatta Amerika Birleşik Devletleri, Irak hava savunmalarına karşı Körfez Savaşı'nda büyük başarı elde etmek için kendi yem insansız hava araçlarını kullandı. Her durumda, yem dronları aynı etkiye kullanıldı: Düşman hava savunmalarının dikkatini çekmek, kullanılan uçaksavar sistemlerinin türünü ve yerini ortaya çıkarmak ve onları topçu ateşi veya özel saldırı uçakları tarafından saldırılara karşı savunmasız hale getirmek.
Bununla birlikte, Antonov An-2'nin Azerbaycan’da kullanımı, son derece modern ve teknolojik olarak gelişmiş bir bölgesel çatışmada eski ekipmanın orijinal ve ekonomik bir şekilde kullanıldığını göstermektedir. Özellikle bol miktarda eskimiş ve eski Sovyet donanımına sahip ülkelerdeki diğer ordular, muhtemelen Azerbaycan'ın öncülüğünü takip edecekler. İHA'lar ve diğer modern askeri teknolojiler çatışmalarda giderek daha önemli hale geldikçe, son gelişmelere ve pahalı makinelere ayak uyduramayan ülkeler şüphesiz eldeki ekipmanı kullanacaklar, bu yüzden sonuçları Azerbaycan tarafından elde edilenler kadar kârlı olabilir.
